buse

Günlük hayatımızın her alanında kumaştan yapılan ürünleri kullanmaktayız. Kıyafetlerimizin büyük bir çoğunluğu, çarşaf, perde, masa örtüsü, mobilyalarımızın yüzleri gibi daha birçok ürün ya kumaştan yapılmış ya da kumaşla desteklenmiştir. Elbette kumaş genel bir kavram. Kumaşın da onlarca çeşidi var. Zira her kumaş farklı malzemelerden yapılabiliyor. Pamuktan, ketenden, yünden yapılanları var. Ham maddesine göre gruplanan kumaşlar içinde en değerlilerinin başında ise ipek kumaşlar geliyor.
İpek kumaş hem maddesi hem de elde edilmesi açısından değerlendirildiğinde değeri daha da iyi anlaşılacaktır. İpek; ipek böceği adı verilen kelebek tırtıllarının değişim süreçleri için içinde durdukları ve adına koza denilen şeylerden elde edilen protein bazlı bir salgı olan ince ve sağlam bir maddeden üretilen bir üründür. Bir diğer değişle aslında ipek hayvansal bir elyaf çeşididir. İpeğin çok olmasa da orta düzeyde bir esnekliği, çok iyi derecede bir işleme ve döküm niteliği aynı zamanda da parlak, göz alıcı bir görünümü vardır.
İşlenmeden önceki hali yani ham ipek denilen türü mat ve pürüzlüdür. Doğal lifler (teller) içinde en incesi ise ipektir. İpek içeriğine takı maddelerin de ilave edilmesiyle ilenir ve kumaş olarak dokunacak forma getirilir. Saf ipekten kumaş yapmak neredeyse imkansızdır. Ancak içerisine katılan malzemelerin oranına göre kalitesi belirlenir. En az katkı malzemesiyle yapılan ipekten üretilmiş kumaşlar en değerlileriyken içeriğindeki yabancı maddeler arttıkça kumaşın değeri de düşer.
İpekten yapılmış ürünlerin etiketlerinde içeriğinde ne kadar ipek olduğu bilgisi yer alır. Öncelikle alıcının buna bakması ve dikkat etmesi gerekir. Elbette ki kumaşın ipekten olup olmadığını anlamanın da bazı pratik olları mevcut. Çünkü piyasada sentetik ipek ve gerçek ipek olmak üzere iki çeşit ipekli kumaş var. Bunun için:
1. Kumaşa Dokunun: El dokuması ve gerçek ipekli kumaşta kumaş yüzeyinde çeşitli pürüzler, hafif düğümler veya düzensizlikler olabilir. Bu onun aslında kalitesinin iyi olduğunu gösteren bir durumdur. Zira sentetik ipekle makinelerde dokunmuş kumaşın yüzeyi mükemmel derecede pürüzsüzdür.
2. Parlaklığına Bakın: Ham ipek el tezgahlarında dokunur ve dokumanın ardından kumaş ham ipeğin salgısından kurtulması için defne sabunu ile yıkanır ve bu da kumaşa muazzam bir parlaklık verir.
3. Yakın: Evet yakarak da gerçek ipeği anlayabiliriz. Çünkü yaktığımızda gerçek ipek saç, kıl yanığı gibi kokar ve üflediğimizde hemen sönerek ardında incecik bir kül tabakası bırakır. Ancak sentetik ipek plastik yanığı gibi kokar ve yanmaya başladığı an siyah koyu bir duman salar. Üstelik hemen de sönmez. Ardında ise kurum gibi bir artık bırakır.
İpek kumaşın bir diğer özelliği de nemi hapsedip tene hissettirmemesidir. %30'a kadar hissettirmeden nem hapsetme kapasitesine sahip olan ipek çok olmasa da orta üzerinde bir kullanım ömrüne sahiptir. Ancak güneş ışığına maruz bırakılmamalıdır. Çünkü güneş ışığı ipeğe zarar verir. İpekli kumaştan yapılan giysiler mümkün olduğunca seyrek olarak mekanik ısıya ve deforme edici hareketlere maruz bırakılmadan temizlenmelidir.